“Vergeving als business tool” kopte een nieuwsartikel van Sigma, naar aanleiding van een academische publicatie van Manfred Kets de Vries. Deze publicatie benoemt  het belang van vergeving als kernelement van een goed leider. Eerst keek ik daar wat van op, maar er zit natuurlijk heel veel in. En daarom mijmer ik er wat over door. Hoe kun je verder (in wat voor situatie dan ook) als datgene wat gebeurd is niet een goede plaats heeft gekregen? Zó goed dat het de relatie niet meer in de weg staat. Vergeven is méér dan accepteren, méér dan respecteren. Het is een verandering in jezelf omwille van ‘verder’, de toekomst.

Eigenlijk is vergeving dus ook een essentieel element bij verandering. Veranderen doen we om te verbeteren, en verbeteren doen we omdat er iets niet goed genoeg is. En als iets niet goed genoeg is, moeten we daarmee ook in het reine komen  voordat we veranderen. Anders zal het een bron van weerstand blijken, een oorzaak van terugval. Het is een vorm van ‘het probleem goed kennen’ maar gaat ook verder. Het ‘probleem kennen’ kan een academische/technische vaardigheid zijn: “Zó zit het, en dat moet anders!”. Maar door het probleem (meer precies: de veroorzakers daarvan) te vergeven ontstaat  een hoop rust in de relatie.

“When leaders forgive, they dissipate built-up anger, bitterness and the animosity that can color individual, team and organizational functioning. Forgiveness offers people the chance to take risk, to be creative, to learn and to grow in their own leadership. Individuals, organizations, institutions and societies can progress when people are not preoccupied by past hurts.”

Manfred F.R. Kets de Vries, 2013

Echte vooruitgang kan dus eigenlijk niet zonder vergeving. Op individueel niveau, op organisatieniveau en zelfs op het niveau van de maatschappij als geheel.  Maar hoe doen we dat? Kunnen  Israëli’s en Palestijnen elkaar vergeven? Kan de VS Edward Snowden vergeven? Kunnen kunstliefhebbers degenen vergeven die de geroofde kunstwerken hebben verbrand? Kunnen aandeelhouders een abrupte daling van de koers van hun favoriete bedrijf vergeven? Kan Al-Qaeda de VS vergeven? Of omgekeerd? (de links zijn uit het nieuws van vandaag, 8 augustus 2013). Vul verder uw eigen boosmakertjes maar in. Het lijkt onbegonnen werk…

Vergeving is wat anders dan rechtvaardigheid. in bepaalde culturen was oog-om-oog, tand-om-tand een rechtvaardig beginsel. Dat is duidelijk geen vergeving. Vergeving is strikt genomen onrechtvaardig, onjuist behandeld worden en het toch niet van invloed laten zijn op de relatie. En het begint natuurlijk allemaal bij onszelf, bij mijzelf. Kan ik de ander vergeven? Of soms nog moeilijker: kan ik mezelf vergeven?