Waarom ‘opnieuw’?

In 2017 heb ik voor het laatst een post over verwondering gepubliceerd (zie hier). Dat is wel lang geleden, en daar zijn redenen voor. Er is in de afgelopen tijd veel gebeurd waardoor ik me minder heb kunnen (laten) verwonderen. Nu, 31 december 2021, is het tijd voor goede voornemens, en die meteen maar in werking te zetten. Oudejaarsdag is normaliter een dag van terugkijken, reflectie, maar in mijn geval misschien juist óók goed om vooruit te kijken. Waarom was verwondering eigenlijk het belangrijkste onderwerp van deze site?

Wat is er gebeurd?

Eén van de dingen die mijn leven in de afgelopen jaren ‘anders’ maakte, is dat ik in de context van een serie andere ontwikkelingen mijzelf hebben laten diagnosticeren. Ik blijk te kwalificeren als lid van de ASS-gemeenschap, waarbij ASS staat voor Autistische Spectrum Stoornis. De psychiater vertelde er meteen bij dat tegenwoordig het woord “stoornis” minder gebruikt wordt. Steeds vaker wordt gesproken van ‘neurologische diversiteit’. Met andere woorden, je hebt neurotypische breinen en (dus ook) neurodiverse breinen. Ik heb er dus één uit de laatste categorie.

Waarom nu?

Wat heeft dat nu met verwondering te maken? In het hele proces van diagnose en een daaropvolgende behandeling ben ik verwonderd geraakt: Wat doet een brein eigenlijk? Wat is bewustzijn?  Hoe speelt psychologie daarop in? Waarom is de ‘betekenis’ van ons denken en handelen zo belangrijk? Waarom hebben we verschillende ‘soorten’ breinen (gevoel/ratio/lichaamsfuncties)? Dit raakt aan filosofie omdat het gaat over betekenis, de relativiteit van denken en voelen en over hoe al die zaken op elkaar inwerken. Dat alles deed me al tijden denken dat ik weer iets met verwondering moest gaan doen.

Maar de directe aanleiding, de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overlopen, is een hernieuwde kennismaking met fractals. Dat is in veel opzichten fascinerend en verwondering-wekkend. Waarom, leg ik later nog een keer uit. Het leidt tot dit soort plaatjes:

verwondering in fractals

De verwondering zit in dit geval in het feit dat zo’n fractal én letterlijk oneindig complex is én toch simpel te beschrijven. Dit soort paradoxen zie je vaker. Bijvoorbeeld in de natuur (én levend én niet-levend), de mens (én individueel én sociaal), het extreem grote (het heelal) én het extreem kleine (kwantummechanica). 

Geen politiek of opinies, alleen verwondering

Belangrijk: verwonderingen zijn – als het goed is – politiek irrelevant. Ik heb zeker zo mijn ideeën en meningen over politiek en hoe de wereld zich ontwikkelt, maar daar gaat dit blog dus niet over. Het beoogt juist het tegengif te zijn tegen polemiek, beeldvorming en onderhandelingscompromissen. De blogitems over verwondering zullen zich beperken tot het grensvlak van wel en niet begrijpen, van complexiteit en eenvoud, van gevoel en verstand, van yin en yang, van orde en chaos. Ik zal meer vragen stellen dan beantwoorden. Want ik geloof dat juist in de verwondering menselijke bescheidenheid en respect voor de schepping kan ontstaan, waardoor we deze ook meer gaan waarderen. Ons weten en kennen is beperkt, maar we hoeven ook niet alles te weten. Veel dingen zijn misschien des te mooier als je ze maar deels kunt doorgronden…

Ik hoop komend jaar iedere week een verwondering te delen met wie het maar wil lezen. Een hele uitdaging, want het leven is zeker druk zat. Maar ik doe het óók voor mezelf. Ik hoop door bezig te zijn met verwondering zelf ook meer verwonderd te zijn en daardoor bezig met de dingen die ertoe doen.

De blogposts staan open voor commentaar. Ik hoor graag suggesties voor onderwerpen en of u als lezer wel of niet met genoegen de berichten leest. Opmerkingen zijn altijd welkom.